Dimence
Dimence Alkura, Specialistisch Centrum Aanhoudende Lichamelijke Klachten richt zich op de diagnostiek en behandeling van (jong)volwassen patiënten met ernstige Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK), een somatisch-symptoomstoornis of een conversiestoornis. Alkura richt zich daarbij op de doelgroep die hoogspecialistische zorg nodig heeft, bijvoorbeeld vanwege ernstige bijkomende problemen of waarbij eerdere behandeling in de ggz of revalidatiesetting voor de lichamelijke klachten onvoldoende effect heeft gehad.
Hoofd- en sublocatie
Nico Bolkesteinlaan 65
7416 SE Deventer
Telefoon
Alkura richt zich op de diagnostiek en behandeling van (jong)volwassen patiënten met ernstige Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK), een somatisch-symptoomstoornis of een conversiestoornis. Alkura richt zich daarbij op de doelgroep die hoogspecialistische zorg nodig heeft, bijvoorbeeld vanwege ernstige bijkomende problemen of waarbij eerdere behandeling in de ggz of revalidatiesetting voor de lichamelijke klachten onvoldoende effect heeft gehad.
Alkura bekijkt lichamelijke klachten vanuit het biopsychosociale model. Dit betekent dat wanneer lichamelijke klachten niet volledig somatisch verklaard kunnen worden, de klachten daarmee niet automatisch als ‘psychisch’ te bestempelen zijn. Alkura vindt het belangrijk deze visie uit te dragen, omdat men er nog te vaak vanuit gaat dat klachten lichamelijk óf geestelijk verklaard kunnen worden. Lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door ze van elkaar te scheiden kunnen patiënten tussen wal en schip vallen van psychiatrie en medische zorg.
Alkura richt zich primair op patiënten die hoogspecialistisch zorg nodig hebben, bijvoorbeeld vanwege ernstige bijkomende problemen of eerdere behandeling in de ggz of revalidatiesetting voor de lichamelijke klachten, die onvoldoende effect heeft gehad.
Met een decision tool wordt vastgesteld of er sprake is van een hoogspecialistische zorgvraag.
Daarnaast richt Alkura zich specifiek op onderstaande doelgroepen:
- Somatisch-symptoomstoornissen met co-morbide autismespectrumstoornis
- Complexe uitingsvormen van hechtingsstoornissen/trauma en somatisch-symptoomstoornissen
- (Hypnotherapie/katalepsie-inductie bij) conversiestoornis ofwel functioneel-neurologisch-symptoomstoornis
- Cognitieve gedragstherapie bij het Chronisch Vermoeidheid Syndroom
Somatisch-symptoomstoornis
Conversiestoornis (functioneel neurologisch-symptoomstoornis)
Bij doorverwijzing naar Alkura volgt de intakefase. In deze intakefase wordt niet opnieuw medisch onderzoek gedaan, maar wordt onderzocht welke klacht(en) de patiënt heeft, waardoor deze niet overgaan en welke gevolgen die lichamelijke klacht(en) met zich meebrengen. Gezamenlijk wordt een gepersonaliseerd ‘gevolgenmodel’ opgesteld. Aan de hand daarvan wordt bekeken of behandeling van de klachten nodig en mogelijk is en wie deze behandeling het beste kan uitvoeren.
De missie van Alkura is om voor zoveel mogelijk patiënten hoogspecialistische patiëntenzorg te voorkomen, en als patiënten wel hiervoor in aanmerking komen, inclusief, gepersonaliseerd en multidisciplinair te behandelen. Onze behandeling onderscheidt zich van de specialistische ggz op de volgende punten:
- Geen exclusiecriteria.
- Expertise bieden op het gebied van psychiatrische co-morbiditeit (bijvoorbeeld autismespectrumstoornis, PTSS, licht verstandelijke beperking, persoonlijkheidsstoornissen, afhankelijkheid van opioiden en vroegkinderlijke traumatisering.
- Tijdens de intake wordt een specifieke hypothese geformuleerd waarom eerdere evidence-based behandelinterventies in de specialistische ggz (of in revalidatiesetting) gericht op de lichamelijke klachten geen of onvoldoende effect hebben gehad en daar wordt de behandeling op afgestemd.
- Flexibiliteit in de vormgeving van de diagnostiek (bijv. huisbezoek).
De intakefase bestaat uit 3 of 4 gesprekken op de polikliniek in Deventer. Het is ook mogelijk dat één van deze gesprekken in de thuissituatie plaatsvindt.
Als behandeling bij Alkura geïndiceerd is, zijn er meerdere behandelmogelijkheden. Aan de hand van het gepersonaliseerde gevolgenmodel wordt beoordeeld welke behandelvorm(en) nodig is(/zijn):
- Cognitieve gedragstherapie (CGT) gebaseerd op Diagnostiek volgens het Gevolgenmodel (DvGM)
- Lichaamsgerichte EMDR
- Lichaamsmentaliserende psychotherapie
- Schematherapie
- Psychomotore therapie (PMT)
- Fysiotherapie
- Hypnotherapie en katalepsie-inductie
- Farmacotherapie
- Acceptance and commitment therapy (ACT)
- Systeemtherapie
- Verpleegkundige interventies vanuit positieve psychologie
- Blended e-mental health
Voor meer informatie over specifieke behandelvormen: zie https://www.dimence.nl/specialistische-centra/dimence-alkura-specialistisch-centrum-aanhoudende-lichamelijke-klachten/informatie-voor-patienten-en-naasten
Het is mogelijk dat de behandeling elders wordt uitgevoerd. Ook kan gekozen worden voor een co-behandeling met een ander team van Dimence.
Patiënten met ALK en somatisch-symptoomstoornissen
Grip op klachten betreft een landelijk e-health systeem dat patiënten een persoonlijke behandeling biedt. Patiënten vullen online vragenlijsten in. Aan de hand hiervan biedt het systeem een set zelfhulpoefeningen aan die specifiek op de situatie van de patiënt zijn afgestemd en steeds worden aangepast.
Een van de innovatieve aspecten van Grip is dat het toepasbaar is in de hele zorgketen, waaronder huisartsenpraktijken, fysiotherapiepraktijken, ggz, revalidatiecentra, bij oefentherapeuten en psychologen. Het systeem gaat dus voorbij de schotten tussen verschillende disciplines in de gezondheidszorg.
Door Grip krijgen patiënten een consistente uitleg over en behandelinterventies voor hun lichamelijke klachten. Beoogde effecten zijn verminderen van lichamelijke klachten voor individuele gebruikers en door gebruik van verzamelde data vergroten van doelmatige verwijzingen in de toekomst.
Een patiënt kan zelf bepalen hoe hij/zij intensief Grip online gebruikt. Daarnaast kan er voor blended vormen gekozen worden, waarbij educatie of oefeningen samen gedaan wordt tijdens een contact met een professional bij wie de patiënt in behandeling is.
De Grip zelfhulpbehandeling wordt momenteel getoetst in een Randomized Controlled Trial via een ZonMw subsidie vanuit het GGZ middellang programma. Implementatie van Grip wordt bestudeerd met een EU subsidie vanuit het Horizon2020 programma. Toepasbaarheid van Grip voor mensen met klachten door een chronische lichamelijke ziekte wordt bestudeerd met een BMP grant van de Pain Alliance Europe.naar de (kosten-)effectiviteit van deze innovatie.
Patiënten met een somatisch-symptoomstoornis of conversiestoornis met een hoogspecialistische zorgvraag.
De verpleegkundige bezoekt de patiënt in de thuissituatie, als onderdeel van de intakefase, om 'positieve gezondheid' (Huber, 2014) in kaart te brengen. De bevindingen vanuit dit huisbezoek worden geïntegreerd in het opstellen van behandeldoelen in het gepersonaliseerde behandelplan.
De aandacht wordt verlegd van de klachten naar het verbeteren van gezondheid. Het lijkt zinvol dit te doen in iemands eigen leefomgeving, omdat hier de context, interesses en leefstijl duidelijker aanwezig zijn dan in een spreekkamer. De verwachting is dat iemand in zijn vertrouwde omgeving zich het meest natuurlijk gedraagt en zich meer op zijn gemak voelt. Ook kan de hulpverlener ter plekke observeren welke factoren uit de context nog van invloed kunnen zijn op het welbevinden. Met het in kaart brengen van positieve gezondheid wordt geprobeerd het zelfmanagement van de patiënt te bevorderen.
In de intakefase, bestaande uit 3 of 4 gesprekken, vindt 1 gesprek in de thuissituatie plaats.
Alkura hanteert de volgende uitstroomcriteria:
- In remissie zijn van A criterium (DSM-5 somatisch-symptoomstoornis of conversiestoornis), lichamelijke klachten waar betrokkene onder lijdt;
- In remissie zijn van B criterium (DSM-5 somatisch-symptoomstoornis): disproportionele gedachten, gevoelens en gedrag t.a.v. de lichamelijke klachten;
- Inzicht hebben in lichamelijke klachten waardoor gemotiveerd voor behandeling in specialistische- of basis-ggz (bijvoorbeeld voor persoonlijkheidsstoornis, ontwikkelingsstoornis of angststoornis) of revalidatiesetting;
- Een verbeterde relatie met artsen / hulpverleners hebben, verminderde somatische zorgconsumptie, lichamelijke klachten signaleringsplan waardoor terugkeer naar huisarts;
- Niet kunnen profiteren van een gepersonaliseerde multidisciplinaire behandeling.
Patiënten worden door- of terugverwezen naar de specialistische ggz of basis-ggz binnen de Dimence Groep of andere ggz-instelling uit de eigen regio; (psychosomatisch) fysio- of oefentherapeut; POH-ggz of huisarts.
Ja, op advies van het patiëntenpanel van Alkura wordt na afsluiting van de behandeling de mogelijkheid geboden enkele maanden later nog een follow-up afspraak in te plannen.
Daarnaast kunnen patiënten bij terugval opnieuw in behandeling komen voor gepersonaliseerde booster-sessies in de twee jaar na afsluiten van hun behandeling.
Via een aanmeldformulier op de website.
Afhankelijk van de vraagstelling bij de second opinions van verwijzer en patiënt. Doorgaans hetzelfde proces als bij intake: minimaal 2 of 3 professionals met verschillende disciplines zien de patiënt voor diagnostiek en na een teambespreking wordt een geintegreerde conclusie en advies uitgebracht.
Psychiater, senior onderzoeker en hoofd van Alkura
l.tak@dimence.nl, mail het secretariaat of bel 0570- 639241.
De beoogde effecten van behandeling zijn afname lichamelijke klachten, afname van de lijdenslast en belemmeringen in functioneren door de lichamelijke klachten, vergroten van ervaren van positieve gezondheid en kwaliteit van leven.
De beoogde effecten van behandeling zijn afname lichamelijke klachten, afname van de lijdenslast en belemmeringen in functioneren door de lichamelijke klachten, vergroten van ervaren van positieve gezondheid en kwaliteit van leven.
1) Afname lichamelijke klachten en belemmeringen in functioneren: Short Form Survey-36 (SF-36). De SF-36 meet algemene gezondheidstoestand, waaronder bijvoorbeeld fysiek en sociaal functioneren en algemene gezondheidsbeleving.
2) Afname lijdenslast door lichamelijke klachten:
Somatic Symptom Disorder (SSD) B-scale-12 (SSD-12). Dit meetinstrument meet het B criterium van de DSM-5 Somatisch-symptoomstoornis classificatie, ofwel, de afname van excessieve of disproportionele gedragingen, gedachten en gevoelens in relatie tot de lichamelijke klachten.
De SSD-12 wordt afgenomen bij intake, tussentijds (minimaal halfjaarlijks) en bij einde behandeling.
Vanwege een aanpassing in toegepaste instrumenten worden eerste resultaten hiervan in 2021-2022 verwacht.
De kwaliteit van leven wordt gemeten met de EuroQol. Deze vragenlijst bestaat uit 5 items die verschillende aspecten van de gezondheidstoestand meten en een ‘thermometer’ waarmee op een schaal van 0-100 de ervaren gezondheid kan worden aangegeven.
Hoogleraar psychosomatiek
Psychiater en hoofd van Alkura
l.tak@dimence.nl of 0570-639241
GZ-psycholoog
a.lever@dimence.nl of 0570-639241
Optimaliseren en implementeren van cognitieve gedragstherapie voor Chronisch Vermoeidheid Syndroom.
Voorspellende factoren voor het behandelsucces van patiënten met een Somatisch-Symptoomstoornis in de (hoog)specialistische ggz.
Professionals van Alkura spreken op (inter)nationale congressen en symposia en bieden op maat gemaakte nascholingen binnen Dimence Groep en aan andere ggz-instellingen, POH-ggz, (huis)artsen en medisch specialisten en paramedici. Daarnaast is Alkura kartrekker van regionale netwerkbijeenkomsten in Deventer en omgeving. Professionals zijn eveneens betrokken bij richtlijnen en handboeken. Ook wordt via verschillende kanalen aan digitale kennisverspreiding gedaan, onder andere via de digitale interactieve cursus https://grip.health/pages/elearning en de website www.ALKnieuws.nl