Dimence
Het specialistisch centrum ontwikkelingsstoornissen (SCOS) is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van volwassenen met ASS en/of AD(H)D waarbij sprake is van zeer complexe bijkomende problematiek (zoals comorbide verslavingsproblematiek, depressie, angststoornissen, gedragsproblematiek) en waarbij de behandeling stagneert of helemaal niet tot stand komt.
Hoofd- en sublocatie
Nico Bolkesteinlaan 1
7416 SB Deventer
Telefoon
Het specialistisch centrum ontwikkelingsstoornissen (SCOS) is gespecialiseerd in volwassenen met ASS en/of AD(H)D waarbij sprake is van zeer complexe bijkomende problematiek (zoals comorbide verslavingsproblematiek, depressie, angststoornissen, gedragsproblematiek) en waarbij de behandeling stagneert of helemaal niet tot stand komt.
Verstandelijke beperking.
De volgende patiënten komen in aanmerking voor diagnostiek en/of behandeling:
- Volwassenen vanaf 18 jaar en normaal-intelligent of hoger
- Voor diagnostiek: Gemotiveerd vermoeden bij de verwijzer op aanwezigheid van ASS en/of ADHD, dat ondanks eerdere professionele en deskundige aandacht niet is vastgesteld in de 2e lijn
- Voor behandeling: Vastgestelde diagnose ASS of ADHD en bijkomende ontwrichtende problemen of vragen (farmacotherapie, algeheel functioneren, gedrag) die met de deskundigheid in de tweede lijn onvoldoende behandeld kunnen worden
- Zeer complexe problematiek, waaronder comorbide verslavingsproblematiek, angst en depressieve stoornissen, psychotische stoornissen
Het SCOS behandelt altijd samen met het verwijzende team.
De volgende patiënten komen in aanmerking voor opname:
- Volwassenen tussen 18 en 35 jaar en normaal-intelligent of hoger
- Patiënten met een vastgestelde diagnose autisme spectrumstoornis
- Patiënten met ernstige bijkomende problematiek, waaronder verslaving, andere comorbiditeit of psychosociale complicaties, wat de ontwikkeling ernstig belemmert
- Uitbehandeld in de tweede lijn, of ondanks aantoonbaar professionele inspanning niet toegeleid kunnen worden naar de tweede lijn
299.00 Autismespectrumstoornis, 314.00/314.01 Aandachtdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis, Comorbide stoornissen, zoals angst- en depressieve stoornissen, middelenmisbruik en gedragsproblematiek
De diagnostiek bestaat uit psychiatrisch onderzoek, (neuro) psychologisch onderzoek en verpleegkundig onderzoek. Het traject bestaat uit tenminste 3 afspraken met verschillende medewerkers, waaronder verpleegkundig specialist, psychiater en klinisch of GZ psycholoog. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van vragenlijsten en een hetero- en ontwikkelingsanamnese. Gelet op de grote overlap tussen ASS en ADHD hanteert het SCOS een integrale diagnostiek. Dat wil zeggen dat er bij een vraag naar diagnostiek naar ASS ook wordt gekeken naar ADHD en vice versa.
De diagnostiek is niet gericht op het bevestigen of accepteren van een diagnose of classificatie, maar is vooral bedoeld om een integraal gepersonaliseerd verklaringsmodel te formuleren voor de patiënt, die op een voor de patiënt inzichtelijke manier leidt tot een behandelvoorstel. De manier waarop dit wordt gedaan is overgenomen in de landelijke multidisciplinaire richtlijn Autismespectrum stoornissen (2013).
Een onderzoekstraject in het kader van diagnostisch onderzoek bestaat uit tenminste 3 afspraken van 60-90 minuten, waarbij de patiënt verschillende medewerkers spreekt. In het algemeen worden de onderzoeken op locatie in Deventer en Zwolle uitgevoerd. In overleg kunnen deze ook op andere locaties, waar de patiënt verblijft, worden uitgevoerd, wanneer hier goede aanleiding voor is. De termijn waarin een onderzoekstraject wordt afgerond is vanaf aanmelding tot 1e afspraak tussen de 6-8 weken. Hierna is de termijn tot de uiteindelijke adviesafspraak variërend en afhankelijk van de uitgevoerde onderzoeken, maar meestal tussen de 4 en 8 weken.
Naast het gebruikelijke onderzoeksinstrumentarium dat bij diagnostisch onderzoek wordt gebruikt, zoals de NIDA, DSM-5 interview, ADOS, Disco, hetero- en ontwikkelingsanamnese, bestaat het onderzoek uit een psychiatrisch onderzoek, (neuro)psychologisch onderzoek en verpleegkundig onderzoek. Een belangrijk onderdeel van het diagnostiektraject is intercollegiale toetsing van de bevindingen en conclusies. Diagnostiek bestaat voor een deel uit de reguliere instrumenten die worden gebruikt bij diagnostisch onderzoek naar ontwikkelingsstoornissen en comorbide stoornissen. Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van de specifieke expertise die er is bij de verschillende medewerkers van het SCOS. Diagnostiek is niet alleen evidence based, maar ook experience based.
Het SCOS biedt ambulante en klinische behandeling. De ambulante behandeling bestaat uit psychiatrische, psychologische of verpleegkundige expertise, al naar gelang de vraag van de patiënt en vindt plaats in Deventer. De klinisch behandeling (24 bedden) vindt plaats op de Orthopsychiatrische Woon- en behandelvoorziening OPW in Deventer.
Jongvolwassenen (van 18-35 jaar) met autismespectrum stoornissen die zijn opgenomen op de klinische behandelvoorziening OPW.
Guided exposure is een behandelmethode die aan alle patiënten van de orthopsychiatrische woonvoorziening (OPW) wordt aangeboden. Met deze methode wordt de zelfredzaamheid van jongvolwassenen met ASS vergroot door vanuit een veilig basisprogramma leersituaties uit te lokken in een steeds grotere omgeving. Dit gebeurt door patiënten op het juiste moment te stimuleren vanuit de openheid van de setting deel te nemen aan de maatschappij met al haar facetten. Deze blootstelling aan de omgeving kan worden gezien als een exposure in vivo (dat wil zeggen onderdompeling in de maatschappij) met dien verstande dat er voortdurend met de patiënt wordt gekeken naar wat het juiste moment is voor een specifieke exposure. In de periodieke drie maandelijkse evaluaties (dagelijks in het behandelteam) wordt o.a. aan de hand van vragenlijsten in het multidisciplinair voortgangsoverleg vastgesteld welk mogelijk effect de nieuwe ervaringen hebben op het functioneren. Op basis daarvan wordt het beleid weer aangepast. In die zin is de blootstelling gecontroleerd (guided). In dagelijkse contactmomenten wordt per patiënt bepaald welke mate van vrijheid verantwoord is om dit vervolgens in afspraken met de patiënt vast te leggen. De voortgang wordt regelmatig met ouders of andere naasten besproken, wat het vertrouwen in het functioneren van de patiënt vergroot of het besef van de beperkingen expliciteert en daarmee beter hanteerbaar maakt.
Het beoogde effect van Guided exposure, die integraal deel uitmaakt van de klinische behandeling, is dat patiënten hun zelfredzaamheid op verschillende levensgebieden vergroten (zoals zelfzorg, dagbesteding en activiteit, hobby en vrije tijd), maar ook beter ervaren en accepteren waarin hun beperkingen liggen.
Deze behandeling is intergraal onderdeel van de klinische opname op de OPW. Dit wil zeggen dat hier gedurende de gehele opname, die maximaal 2 jaar duurt, aandacht voor zal zijn en actief wordt uitgevoerd.
Guided exposure berust op de bepaling van het niveau van functioneren in verschillende levensdomeinen. Hiervoor wordt een instrument gebruikt dat is ontwikkeld bij het dr. Leo Kannerhuis: de meetschaal zelfredzaamheid. De Guided exposure methode is in ontwikkeling en is nog niet wetenschappelijk onderzocht.
Volwassenen met autismespectrum stoornis en zeer complexe problematiek (waaronder angst- en depressieve stoornissen, gedragsproblematiek en verslaving) die zijn opgenomen op de klinische behandelvoorziening OPW.
Bij de behandeling wordt de kennis van twee stoornissen, autisme en verslaving, gebruikt voor een integrale aanpak van de problematiek. Motivering, confrontatie, terugvalpreventie aan de ene kant, individuele ondersteunende structurering en expliciete communicatie en hulp bij planning en organisatie aan de andere kant. Bij het behandelen van de verslaving wordt rekening gehouden met het ASS: zowel wat betreft de bejegening (niet te direct, niet confronterend, steunend, duidelijk, gestructureerd, voorspelbaar en individueel, mensen met autisme zijn niet in staat on in groepen te functioneren) als wat betreft het rekening houden van de functie van de verslaving bij ASS (het regelen van onhanteerbare stressgevoeligheid). De begeleiding richt zich op een aantal aspecten van het leven van een patiënt met ASS:
- Persoonlijk functioneren: psycho-educatie over de diagnose en het mechanisme verslaving en aandacht voor sterke en zwakke kanten
- Voorspelbaar maken van situaties
- CGT
- Ondersteunende farmacotherapie bij ASS voor bijkomende problemen
- Trainen en oefenen van vaardigheden om het sociale functioneren te vergemakkelijken
- Relaties: Psycho-educatie t.a.v. relaties en seksualiteit bij ASS voor patiënt en partner
- Werk en scholing: passende opleiding en coaching bij werk vanuit de kennis van ASS
- Wonen: trainen en coachen van huishoudelijke vaardigheden, plannen en organiseren van huishouden, ook financiën, rekening houdend met executieve functieproblemen bij ASS
- Vrije tijd: Patiënt moet worden bijgestaan in het vinden van activiteiten, clubs of verenigingen en daarnaar begeleiden
Het beoogde effect van de behandeling is primair gericht op het vergroten van zelfregulatie. De behandeldoelen zijn een zo hoog mogelijk niveau van functioneren en kwaliteit van leven, het vergroten van adaptieve vaardigheden en het zoeken naar mogelijkheden om te wonen, leren en werken.
Deze interventie is op indicatie een integraal onderdeel van de klinische opname op de OPW. Dit wil zeggen dat hier gedurende de gehele opname, die maximaal 2 jaar duurt, aandacht voor zal zijn en actief wordt uitgevoerd.
Er wordt momenteel wetenschappelijk onderzoek opgezet naar de effecten van deze behandelvorm. Uit voorlopige bevindingen lijkt de trend te zijn dat patiënten met een verslaving lager op zelfredzaamheid scoren dan patiënten zonder verslaving.
- 65% van opgenomen patiënten heeft naast ASS ook een verslavingsprobleem
- er is hierbij geen verschil tussen mannen en vrouwen
- verslaving aan medicatie komt naast eetproblematiek veel meer voor bij vrouwen
- verslaving aan niet voorgeschreven middelen (alcohol en drugs) komen vaker voor bij mannen
Ambulante behandelingen worden beëindigd wanneer er geen hoogspecialistische hulpvraag meer is en patiënten voldoende verder kunnen worden behandeld in de Specialistische GGZ. De klinische behandeling wordt beëindigd wanneer er geen verdere verbetering meer wordt bereikt bij de opname en/of na 2 jaar.
Ambulant:
- diagnostiek: patiënten worden na diagnostiek terugverwezen naar de verwijzer.
- behandeling: Patiënten gaan verder met de behandeling bij het verwijzende team
Klinisch: in de laatste fase van de opname wordt met patiënten besloten hoe het verdere traject eruit ziet, wat betreft wonen; dagbesteding, werk of opleiding; verdere ambulante behandeling en/of begeleiding.
Een second opinion kan worden aangevraagd via het aanmeldformulier, dat te vinden is op de website van het SCOS. Aangezien het gaat om het aanleveren van veel informatie, is het advies om bij twijfel of het wel een geschikte aanmelding is, eerst contact op te nemen en de aanmelding mondeling voor te leggen. Nadat de aanmelding is gescreend en er een indicatie is om een second opinion of diagnostisch onderzoek uit te voeren, wordt deze ingepland.
Wanneer de second opinion gaat om het opnieuw bekijken van een al gestelde diagnose, is de uitvoering gelijk aan een diagnostisch onderzoek.
Bij een second opinion in het kader van een gestagneerde behandeling, waarbij het gaat om een behandeladvies, wordt op gestructureerde manier informatie verzameld over de tot dan toe uitgevoerde behandelingen. Denk hierbij aan dossieronderzoek, het verzamelen van informatie door de patiënt en naasten te spreken en eventueel behandelaren. Op basis van de verzamelde informatie wordt een advies uitgebracht, dat eerst met de desbetreffende patiënt wordt doorgesproken en daarna aan de verwijzer wordt doorgegeven in een schriftelijk verslag.
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ASS; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
(0570) 60 45 00 - b.sizoo@dimence.nl
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ADHD; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
(0570) 60 45 00 - p.vanwijngaarden@dimence.nl
De doelstelling van ambulant zorg is:
- stellen van een diagnose
- het geven van een behandeladvies, waarmee stagnerende behandelingen een vervolg kunnen krijgen
- mee behandelen met reguliere behandelteams bij stagnerende behandelingen met als doel dat patiënten weer gebruik kunnen maken van reguliere specialistische behandeling en zorg
De doelstelling van klinisch zorg is:
- vergroten van zelfredzaamheid op verschillende leefgebieden
- vergroten van zelfregulatie
Verbeteren van functioneren op verschillende levensgebieden, verbeteren van zelfregulatie en management, minder comorbide klachten zoals angst en depressie.
Patiënten functioneren beter op verschillende levensgebieden, zoals wonen, zelfzorg en dagactiviteiten. Daarnaast gaan ze beter om met de beperkingen voortkomend uit hun stoornis.
Angststoornissen bij ASS en ADHD; Filosofie en psychiatrie.
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ASS; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ADHD; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
Factoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel.
Congres: Kwetsbaarheid en herstel: hoe zit het nu echt? Thema: Zelfmanagement bij Autisme, hoe kwetsbaarheid samengaat met herstel. 29 09 2017 te Amersfoort.