Dimence
Het Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen (SCOS) is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van volwassenen (vanaf 18 jaar) met autisme spectrum stoornissen en/of AD(H)D waarbij sprake is van zeer complexe bijkomende problematiek. Zoals verslaving, trauma, destructief gedrag of suïcidaliteit. Het centrum richt zich specifiek op patiënten die zijn vastgelopen in een eerdere gespecialiseerde ggz-behandeling, patiënten met onopgeloste diagnostiek vragen en patiënten die ernstig beperkt worden in hun functioneren door hun problematiek.
Hoofd- en sublocatie
Nico Bolkesteinlaan 1
7416 SB Deventer
Pikeursbaan 3
7411 GT Deventer
Burgemeester Roelenweg 9
8021 EV Zwolle
Telefoon
Het Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen (SCOS) is gespecialiseerd in de behandeling van volwassenen met autisme spectrum stoornissen en/of AD(H)D waarbij sprake is van zeer complexe bijkomende problematiek. Denk hierbij aan verslaving, trauma, destructief gedrag of suïcidaliteit, angst en depressieve stoornissen of psychotische stoornissen. Het centrum richt zich op patiënten uit het hele land die zijn vastgelopen tijdens een andere gespecialiseerde ggz-behandeling, patiënten met onopgeloste diagnostiekvragen en patiënten die ernstig beperkt worden in hun functioneren door hun problematiek. Binnen het SCOS is specifieke deskundigheid aanwezig op het gebied van: vrouwen met autisme en/of ADHD, verslaving, forensische problematiek, systeemproblematiek, angst, depressie, psychose en dwang.
Verstandelijke beperking.
Het SCOS behandelt altijd samen met het verwijzende team. De volgende patiënten komen in aanmerking voor consultatie, diagnostiek en/of behandeling:
- Volwassenen vanaf 18 jaar met een normale intelligentie of hoger;
- Patiënten voor een diagnose waarbij een gemotiveerd vermoeden bestaat op aanwezigheid van ASS en/of ADHD, dat ondanks eerdere professionele en deskundige aandacht niet is vastgesteld in de tweede lijn;
- Patiënten voor een behandeling; met een vastgestelde diagnose ASS of ADHD en bijkomende ontwrichtende problemen of vragen (farmacotherapie, algeheel functioneren, gedrag) die met de deskundigheid in de tweede lijn onvoldoende behandeld kunnen worden;
- Patiënten met zeer complexe bijkomende problematiek, waaronder verslavingsproblematiek, angst en depressieve stoornissen of psychotische stoornissen.
De volgende patiënten komen in aanmerking voor opname in onze kliniek Lorna Wing:
- Volwassenen vanaf 18 jaar met een normale intelligentie of hoger;
- Patiënten met een vastgestelde diagnose autisme spectrumstoornis;
- Patiënten met ernstige bijkomende problematiek zoals verslaving, destructief gedrag of suïcidaliteit, angst en depressieve stoornissen of psychotische stoornissen;
- Patiënten die zijn uitbehandeld in de gespecialiseerde ggz of ondanks aantoonbaar professionele inspanning niet verwezen kunnen worden naar de gespecialiseerde ggz.
299.00 Autismespectrumstoornis, 314.00/314.01 Aandachtdeficiëntie-/hyperactiviteitstoornis
Co morbide stoornissen, zoals angst- en depressieve stoornissen, middelenmisbruik en gedragsproblematiek.
De diagnostiek bestaat uit een psychiatrisch onderzoek, (neuro) psychologisch onderzoek en een verpleegkundig onderzoek. Het traject bestaat uit tenminste drie afspraken met verschillende medewerkers, waaronder een verpleegkundig specialist, psychiater en klinisch- of GZ-psycholoog. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van vragenlijsten en worden de voorgeschiedenis en relevante omstandigheden in kaart gebracht. Gelet op de grote overlap tussen ASS en ADHD hanteert het SCOS een integrale diagnostiek. Dat wil zeggen dat er bij een vraag naar diagnostiek naar ASS ook wordt gekeken naar ADHD en vice versa.
De diagnostiek is niet gericht op het bevestigen of accepteren van een diagnose of classificatie, maar is vooral bedoeld om een integraal gepersonaliseerd verklaringsmodel te formuleren voor de patiënt, die op een voor de patiënt inzichtelijke manier leidt tot een behandelvoorstel. De manier waarop dit wordt gedaan is overgenomen in de landelijke multidisciplinaire richtlijn Autismespectrum stoornissen (2013).
Een diagnostiektraject bestaat uit tenminste drie afspraken van 60-90 minuten, waarbij de patiënt verschillende medewerkers spreekt. In het algemeen worden de onderzoeken op locatie in Deventer en/of Zwolle uitgevoerd. In overleg kunnen deze ook op andere locaties, waar de patiënt verblijft, worden uitgevoerd, wanneer hier goede aanleiding voor is. Vanaf de aanmelding tot eerste afspraak duurt ongeveer zes tot acht weken. Afhankelijk van de uitgevoerde onderzoeken duurt het daarna nog ongeveer vier tot acht weken voordat de uitslag bekend is en dit in een adviesgesprek wordt besproken met patiënt (en naasten).
Naast het gebruikelijke onderzoeksinstrumentarium dat bij diagnostisch onderzoek wordt gebruikt, zoals de NIDA, DSM-5 interview, ADOS, Disco, hetero- en ontwikkelingsanamnese, bestaat het onderzoek uit een psychiatrisch onderzoek, (neuro)psychologisch onderzoek en verpleegkundig onderzoek. Een belangrijk onderdeel van het diagnostiektraject is de intercollegiale toetsing van de bevindingen en conclusies. Diagnostiek bestaat voor een deel uit de reguliere instrumenten die worden gebruikt bij diagnostisch onderzoek naar ontwikkelingsstoornissen en comorbide stoornissen. Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van de specifieke expertise die er is bij de verschillende medewerkers van het SCOS. Diagnostiek is niet alleen 'evidence based’ (gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek), maar ook ‘experience based‘ (gebaseerd op ervaringen in de praktijk).
Het SCOS biedt ambulante en klinische behandeling. De ambulante behandeling vindt plaats in Deventer en Zwolle. De klinische behandeling (16 bedden) vindt plaats in Deventer in het gebouw Lorna Wing, op de afdeling Intensieve Behandeling Autisme. De nadruk bij de behandeling op deze afdeling, ligt op het stabiliseren en reguleren van gedrag van patiënten met autisme. Patiënten met als hoofddiagnose ADHD worden hier niet opgenomen.
Specifieke behandelingen die door het SCOS worden aangeboden zijn traumabehandeling (EMDR), mindfulness, inzicht-gevende psychotherapie, verpleegkundige diagnostiek en verpleegkundige interventies en farmacotherapie. De zorgverlening is geënt op het Syndroom-Persoon-Professional (SPP) model. Hierbij wordt evenredig aandacht besteed aan de 'rol' van patiënt en professional en de persoon achter de patiënt en professional. Uitgangspunt voor diagnostiek en behandeling zijn zelfregulatie en betekenisverlening.
Volwassenen met autismespectrum stoornissen met trauma-gerelateerde symptomen.
Patiënten met ASS geven vaak een andere betekenis aan ervaringen. In deze behandeling legt de therapeut meer nadruk op het concreet en gevisualiseerd uitvragen van trauma en PTSS klachten. Tevens wordt rekening gehouden met een veelal langzamer tempo van informatieverwerking en verminderde werkgeheugencapaciteit bij patiënten met ASS. De snelheid en veelheid van afleidende stimuli zoals gebruikt bij EMDR worden aangepast. Daarnaast wordt meer nadruk gelegd op lijfelijke associaties en benoemt de therapeut de lijfelijke veranderingen en non-verbaal gedrag bij de patiënt met ASS.
Afname van psychologische stress en afname van autistische kenmerken.
.
De methode is onderzocht door middel van een non-randomized add-on design met drie fasen (wachtlijst, interventie, follow-up). Er hebben 36 mensen met ASS meegedaan aan het onderzoek. Hieruit blijkt dat EMDR bij ASS goed toepasbaar is en dat na interventie de trauma-gerelateerde klachten, de psychologische stress en autistische kenmerken significant waren afgenomen. Dit was na twee maanden follow-up nog steeds zo.
Patiënten met ASS, ter voorbereiding op een opname.
Het Vaardigheden-web ASS maakt inzichtelijk op welke levensgebieden patiënten met autisme moeilijkheden ervaren in het dagelijkse leven. Het complete behandel- en begeleidingsaanbod van het SCOS is gekoppeld aan de iconen uit het Vaardigheden-web ASS. Hierdoor kan op een gestructureerde en methodische manier geïnventariseerd worden op welke levensgebieden er hulpvragen bestaan.
Vervolgens worden behandeldoelen met bijbehorende interventies geformuleerd. En deze worden met behulp van het Vaardigheden-web ASS gedurende de behandeling gemonitord.
.
.
Ambulante behandelingen worden beëindigd wanneer er geen hoog-specialistische hulpvraag meer is en patiënten voldoende verder kunnen worden behandeld in de (specialistische) ggz. De klinische behandeling wordt beëindigd wanneer er geen verdere verbetering meer wordt bereikt bij de opname en/of na twee jaar.
Omdat er bij verwijzende instanties soms een gebrek aan kennis en deskundigheid op het gebied van ASS en ADHD is, zoekt het SCOS in samenspraak met de verwijzer naar mogelijkheden om de nazorg goed te organiseren.
Ambulant:
- Patiënten voor een diagnose: patiënten worden na diagnostiek terugverwezen naar de verwijzer.
- Patiënten voor een behandeling: patiënten gaan verder met de behandeling bij het verwijzende team.
In geval van een opname in de kliniek: in de laatste fase van de opname wordt met patiënten besloten hoe het verdere traject eruit ziet, wat betreft wonen; dagbesteding, werk of opleiding; verdere ambulante behandeling en/of begeleiding.
De second opinions voor mensen met een vastgestelde diagnose ASS of ADHD kunnen gaan over medicatievragen, gedragstherapeutische of systemische behandelopties, sociaal-emotioneel functioneren of specifieke onderwerpen zoals een euthanasiewens, de toelaatbaarheid van dwang en drang, of advies bij juridische aangelegenheden.
Een second opinion kan worden aangevraagd via het aanmeldformulier, dat te vinden is op de website van het SCOS. Aangezien het gaat om het aanleveren van veel informatie, is het advies om bij twijfel of het wel een passende aanmelding is, eerst contact op te nemen en de aanmelding mondeling voor te leggen. Nadat de aanmelding is gescreend en er een indicatie is om een second opinion of diagnostisch onderzoek uit te voeren, wordt deze ingepland.
Wanneer de second opinion gaat om het opnieuw bekijken van een al gestelde diagnose, is de uitvoering gelijk aan een diagnostisch onderzoek.
Bij een second opinion in het kader van een gestagneerde behandeling, waarbij het gaat om een behandeladvies, wordt op gestructureerde manier informatie verzameld over de tot dan toe uitgevoerde behandelingen. Denk hierbij aan dossieronderzoek, het verzamelen van informatie door met de patiënt en naasten te spreken en eventueel behandelaren. Op basis van de verzamelde informatie wordt een advies uitgebracht, dat eerst met de desbetreffende patiënt wordt doorgesproken en daarna met de verwijzer wordt gecommuniceerd middels een schriftelijk verslag.
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ADHD; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
(0570) 60 45 00 - p.vanwijngaarden@dimence.nl
De doelstelling van de ambulante zorg van het SCOS is:
- Het stellen van een diagnose;
- Het geven van een behandeladvies, waarmee stagnerende behandelingen een vervolg kunnen krijgen;
- Mee-behandelen met reguliere behandelteams bij stagnerende behandelingen met als doel dat patiënten weer gebruik kunnen maken van reguliere specialistische behandeling en zorg.
De doelstelling van de klinische zorg van het SCOS is:
- Het vergroten van zelfredzaamheid op verschillende leefgebieden;
- Het vergroten van zelfregulatie.
Verbeteren van functioneren op verschillende levensgebieden, verbeteren van zelfregulatie en management, minder comorbide klachten zoals angst en depressie.
Het effect van de behandeling wordt gemeten met de volgende instrumenten:
- Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS)
- Positieve Uitkomsten Lijst (PUL)
- de Session Rating Scale (SRS)
- CQ-Index.
De metingen vinden plaats bij opname, minstens iedere zes maanden bij de opname en bij ontslag.
Uit een eerste (beperkte) kwalitatieve analyse van het promotieonderzoek van Hendrikje Bloemert blijkt dat behandeling door het SCOS een positief effect heeft. Dit blijkt echter nog niet uit de HoNOS resultaten; deze laten weliswaar een kleine verbetering zien na behandeling, maar de resultaten zijn niet statistisch significant. In 2019 worden de eerste (kwantitatieve) resultaten van het promotieonderzoek verwacht, waarmee de afdeling meer inzicht hoopt te krijgen in de factoren van behandeling die bijdragen aan herstel of juist afbreuk doen aan herstel.
Omdat een belangrijk deel van de zorgverlening van de afdeling bestaat uit het geven van adviezen en second opinions, heeft de afdeling ook de tevredenheid van de verwijzers onderzocht. Dit is in 2018 gemeten met een anonieme vragenlijst. Verwijzers is gevraagd om na afronding van het traject binnen het SCOS, een vragenlijst van zeven vragen te beantwoorden welke uit open en multiple choice vragen bestond. Het gemiddelde rapportcijfer waarmee de algemene inzet van het SCOS wordt gewaardeerd door verwijzers is een 7,6. Op de vraag of men een algemene of inhoudelijke opmerking had over de inzet van het SCOS, kregen we deze respons:
“Het is prettig om een optie te hebben voor second opinion binnen Dimence te hebben. Goede ervaring!”
“Lange wachtlijst tot start, traag proces.”
“De wijze van terugkoppeling ligt aan de behandelaar, heel goed of amper.”
“Betreffende deze cliënt situatie is het traject prima verlopen.”
“Zeer tevreden over de mogelijk om COS bij complexe casuïstiek te kunnen vragen voor advies/ second opinion.”
“Heel goede diagnostiek! Alleen terugkoppeling aan aanvrager kan beter.”
“Sterk gedemoraliseerde patiënt die zich voor het eerst serieus genomen voelde in de GGZ. Hulde! Bij deze alsnog mijn dank en complimenten.”
Patiënten functioneren beter op verschillende levensgebieden, zoals wonen, zelfzorg en dagactiviteiten. Daarnaast gaan ze beter om met de beperkingen voortkomend uit hun stoornis.
Angststoornissen bij ASS en ADHD; Filosofie en psychiatrie.
Diagnostiek en behandeling van volwassenen met ADHD; verslaving bij ontwikkelingsstoornissen.
Onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op de aanloop en het beloop van een klinische crisisbehandeling in een ASS-specifieke setting en een reguliere setting bij patiënten met autisme van 12 jaar en ouder.
Promotieonderzoek
- Klinische les: Herstelgerichte zorg en ASS. Voor: Lichtboog te Bussum en ASS Team Bagijnenstraat Dimence. Door: Bram Bovendeerd. Data, 19-11-2019 en 17-12-2020
- Scholing: ASS: diagnostiek en comorbiditeit. Voor: Mindfit te Deventer. Door: Eveline van der Krift en Jos Boer. Datum: 24-06-2020
- Refereermiddag (blended): ASS in relatie tot seksualiteit/gender identiteit. Voor: Professionals en ervaringsdeskundigen in Nederland te Deventer en online. Door: stuurgroep refereercyclus SCOS. Datum: 10-09-2020
- Klinische les: Gebruik TCI Vragenlijst. Voor: Diagnostiekberaad Dimence Groep. Door Bram Bovendeerd. Datum: 07-05-2020
- Webinar: Misofonie en ASS. Voor: Professionals in Nederland, online. Door: stuurgroep refereercyclus SCOS en A-opleiding. Datum: 05-11-2020
- Casuïstiekbespreking: Suïcidaliteit en ASS. Voor: Huisarts en Wetenschap. Door: Titia Arwert. Datum: 20 juli 2020
- Refereermiddag (blended): Eetrestricties en autisme – Betekenis en behandelperspectieven. Voor: Professionals en ervaringsdeskundigen in Nederland te Deventer en online. Door: stuurgroep refereercyclus SCOS. Datum: 15-09-2021
- Congres: Kwetsbaarheid en herstel: hoe zit het nu echt? Thema: Zelfmanagement bij Autisme, hoe kwetsbaarheid samengaat met herstel. 29 09 2017 te Amersfoort.